हामी सबैकाे संसारन्यूज

कृष्णप्रकाश श्रेष्ठ

रूसको राजधानीमा १ डिसेम्बर २०१८ शनिवारका दिन मास्कोको एक केन्द्रीय सडक बोल्साया निकित्स्कायामा अवस्थित केन्द्रीय लेखक भवनमा विश्व नेपाली साहित्य महासंघ रूस शाखा तथा रूस लेखक संघ मास्को नगर संगठनको संयुक्त आयोजनामा रूस-नेपाल काव्य संगम भव्यताका साथ सुसम्पन्न भयो । रूस लेखक संघकी सदस्य, कवयित्री ताच्याना चेग्लोभा तथा विश्व नेपाली साहित्य महासंघ रूस शाखाका महासचिव डा. मनमूर्ति भुर्तेलबाट संचालित   त्यस समारोहमा  विनेसासंका केन्द्रीय  सल्लाहकार  कृष्णप्रकाश श्रेष्ठका  साथै  प्रमुख  अतिथिको रुपमा रूसका लागि नेपाली राजदूत महामहिम श्री ऋषिराम घिमिरे तथा रूसी साहित्य प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका अध्यक्ष बोरिस रिआबुखिनको समुपस्थिति रहेको थियो भने अतिथिको  हैसियतले साहित्यशास्त्रमा महाविद्यावारिधिको प्राज्ञिक उपाधिप्राप्त प्राच्यविद् अलेक्सान्द्र सेन्केभिच, राजकीय दुमामा सल्लाहकार गेन्नाडी आभ्देएभ, गैरआवासीय नेपाली संघ अन्तरराष्ट्रीय समन्वय परिषदका सदस्य  एकनारायण चापागाईं, रूस-नेपाल सहयोग तथा मैत्री समाजका उत्तरदायी सचिव बोरिस भेर्शेनिन प्रभृति विभिन्न रूसी तथा नेपाली सामाजिक संस्थाका प्रतिनिधिहरूको सहभागिता रहेको थियो ।

 

विश्व नेपाली साहित्य महासंघ रूस शाखाका अध्यक्ष गोविन्दप्रसाद गौतमबाट स्वागत मन्तव्य व्यक्त गरिएपश्चात् महामहिम राजदूतज्युले काव्य समारोहका अयोजकहरूलाई धन्यवाद ज्ञापन  गर्नुभयो  र रूस तथा नेपाल बीच साहित्यक सम्बन्ध विकासमा  कृष्णप्रकाश श्रेष्ठको  योगदानको चर्चा गर्दै  भविष्यमा रूस र नेपालका साहित्यकारहरूको आदानप्रदान तथा संयुक्त प्रयासबाट एक दोस्राको साहित्यको अनुवादको सम्भाव्यताबारे विचार  व्यक्त  गर्नुभयो । रूसी साहित्य प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका अध्यक्ष बोरिस रियाबुखिनबाट कृष्णप्रकाश श्रेष्टलाई सम्मानपत्र प्रदान गर्नुका साथे स्वलिखित काव्यकृति “रूसी घटनावली” पनि प्रदान गरिएको थियो ।

 

रूस-नेपाल साहित्य संगममा विशिष्ट अतिथिहरूको वक्तव्य पश्चात् विनेसासंबाट प्रकाशित तथा कृष्णप्रकाशबाट नेपालीमा अनुदित ९ जना आधुनिक रुसी कविहरूका २३ वटा कविताहरूको द्विभाषिक संग्रह “रूसी काव्यपल्लव” को लोकार्पण गरियो र त्यस कवितासंग्रहका सहभागी  रूसी कवि तथा कवयित्रीहरूबाट रूसी भाषामा कविता वाचन गरिएको थियो ।

 

रूसी गायिकाहरूबाट बी-बीचमा रूसी गीत पनि प्रस्तुत गरिनुका साथे कवितासंग्रहमा समाविष्ट केही कविताहरू गीतको रूपमा समेत भिडियोमार्फत् पर्दामा प्रस्तुत गरिएका थिए ।

 

तत्पश्चात् नेपाली कविता-वाचनको क्रम सुरु भयो ।  मास्कोस्थित   नेपाली राजदूतावासमा कार्यरत कुमारबहादुर श्रेष्ठ क्रान्तिबाट रुस-नेपाल सम्बन्धबारेको कविता प्रस्तुत गरिएको थियो । त्यसमा अंशतं भनिएको छ :      सडक दियौ, पुल दियौ, मन पनि दियौ ।

सकेनौं केही पनि दिन हामी दिक्दार भयौं ।।

दिगो रहोस् सधै हाम्रो द्विपक्षीय सम्बन्ध ।

जनता र सरकार मिली राख्यौं मितेरी प्रबन्ध ।।

 

कवयित्री कला पोखरेल दाहालबाट  रूसी अनुवादमा ‘जीवन’ शिर्षक राखिएको गजल सुनाइएको थियो ।

भावनामा डुबाउने पिरतीको खेल हुन्छ ।

सावनमा सुसाउने उर्लिंदो भेल हुन्छ ।।

खाली पानामै भरिन्छ अनेकौं रंगहरू,

मानो र पाथी कुरुवाको खेल हुन्छ ।।

कवि दिगम्बरप्रसाद  भट्टबाट “आमा” शीर्षकको कवितामा मातृत्वको गाथा यसरी गाइएको छ :

तिमीबाट अलग भई प्रत्येक पटक धड्किने

मेरो प?णको मुटु हौ तिमी आमा !

हिउँद महिनाको तुसारोमा दुबोमा रहेको

निश्चल पानीको थोपा हौ तिमी आमा !!

मेरो आँखाको नानीको ज्योति हौ तिमी आमा !

पूर्णिमाको चन्द्रमाको सुन्दर प्रकाशको

चोखो किरण हौ तिमी आमा !!

 

डा. मगमूर्ति भुर्तेलबाट हवाई यात्रामा देखिने मनोरम दृश्यबारे   “नील गगन” कविता  प्रस्तुत गरिऐको थियो भने गोविन्दप्रसाद गौतमबाट जन्मेको गाउँ फलेवासको सौन्दर्य गाथास्वरूप कवितामा यस्ता पंक्तिहरू छन् :

परदेश बाट संझी आए हैं म जन्मेको ठाऊ !
स्वर्गतुल्य असिम प्यारो फलेवास मेरो गाउं !!

पारी तल फांटमा पहेलपुर धान झुलेका!
माथी डांडा तिर ढक्मक्क लालिगुरास फूलेका!!

:कृष्णप्रकाश श्रेष्ठबाट आफ।नो मन्तँयको क्रममा काठमाडौं नगरकोटमा रसियाली  दागेस्तानी जनकवि रासुम हाम्जातोमको  प्रतिमा हालसालै गत: २६ नोभेम्बरका दिन नेपालमा अनावरण गरिएको परिप्रेक्षमा  उनको नेपालविषयक काव्यको नेपाली अनुवादवाट जीवित देवी कूमारीबारे केही हरफ  मंगलाचरणको रूपमा प्रस्तुत गरिएको थियो ।

कुमारी ! फूलकी थुंगा, रोजिएकी बिनीबिनी,

असंख्य फूलको माझ कोपिला नै हुँदा पनि ।

विश्व यो अहिले जो छ पाप औ तममण्डित,

फैलाई ज्ञानको दीप्ति होला फेरि प्रज्ज्वल्लित ।।

कुमारी ! हलुका पन्छी, चमत्कारमयी चरी,

जो खान्छ एकलै कावा विशाल नभमा उडी ।

पृथिवीभरिका मान्छे  झुकेर धरणीतक

धर्तीका देवीका सामु होऊन् ती नतमस्तक ।।

कुमारी ! सक्कली हीरा, चम्किलो हारको मणि,

झिक्यो नेपालले लाखौं ढुंगा पन्छ्याउँदै खनी ।

अलंकारसरी यो छ मूल्यवान् निधि देशको,

चम्कनेछ सदाकाल छातीमा यो हिमालको ।।

 

रूस-नेपाल काव्य समारोहको अन्तिम चरणमा ‘स्वतन्त्र माइक’ शिर्षकमा इच्छुक कविहरूलाई कविता वाचनको लागि आह्वान गरिएको थियो । कवयित्रीद्वय ल्युदमिला आभ्देएभा तथा नेल्ली  कोपेइकिनाबाट कृष्णप्रकाश श्रेष्ठप्रति समर्पण गरिएका कविताहरू वाचन गरिएको थियो भने अन्य कविहरूले आ-आफ्ना कविता पढेर सुनाएका थिए । समयाभावले गर्दा इच्छुक सबै कविहरूले कवितावाचन गर्न नभ्यएको  भान भइरहेको थियो । बाँकी रहन गएका कविताहरू अर्को यस्तै कार्यक्रमका लागि थाँती राखेर रूस-नेपाल काव्य संगम समापन गरिएको थियो ।

सङ्युक्त रूस-नेपाल काव्य समारोहका सहभागी नेपाली तथा  रूसी मित्रहरूप्रति हार्दिक साधुवाद !

 

२ डिसेम्बर २०१८ (आइतवार)

मास्को, रूस महासंघ ।