हामी सबैकाे संसारन्यूज

विष्णु गुरुङ एकता,पोखरा

हालैका वर्षहरूमा, समाजमा महिलाहरूले विभिन्न क्षेत्रमा महत्त्वपूर्ण प्रगति गरेको पाइएको छ । तर पनि चुनौतीहरू जारी छन्, लैङ्गिक समानता प्रयासहरूको लागि जारी आवश्यकतालाई हाइलाइट गर्दै । राजनीतिदेखि व्यवसायसम्म, शिक्षादेखि स्वास्थ्य सेवासम्म महिलाले निक्कै फड्को मारिसकेको अवस्थामा पनि समाजमा भएका विभिन्न प्रकारका विभेदका कारण अझै पनि पूर्ण लैङ्गिक समानतालाई बाधा पुर्याइरहेको छ । महिलाको वर्तमान स्थिति, प्रगतिलाई स्वीकार गर्दै, चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्दै र थप प्रगतिका लागि अवसरहरूको पहिचान गर्नु अहिलेको आवश्यकता हो ।

राजनीतिक प्रतिनिधित्व
नेपाल लगायत धेरै देशहरूमा महिलाहरुले राजनीतिमा उल्लेखनीय प्रगति गरेको देखिएको छ । धेरै महिलाहरूले विविध अवरोधहरू तोड्दै र लैङ्गिक समावेशी नीतिहरूको वकालत गर्दै उच्चतहमा नेतृत्व गर्न सफल भएका छन् । यद्यपि, यी उपलब्धिहरूका बाबजुद पनि विश्वभरका राजनीतिक निर्णय गर्ने निकायहरूमा महिलाहरूको प्रतिनिधित्व निकै कम छ । नेतृत्व तहमा पुगे पनि उनीहरुले स्वनिर्णय गर्न नसकेको अवस्था छ । त्यसैले यस्तो अवस्था चिर्न, प्रणालीगत अवरोधहरू हटाउन, महिला नेतृत्वको प्रवर्द्धन गर्न र राजनीतिक सहभागीतामा समान पहुँच सुनिश्चित गर्न ठोस प्रयासहरू आवश्यक पर्दछ ।

आर्थिक सशक्तिकरण
आर्थिक वृद्दि र विकासमा योगदान पुर्याउँदै विगतका वर्षहरूमा श्रमशक्तिमा महिलाको सहभागिता उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ । यद्यपि, लैङ्गिक तलब अन्तर, पेशागत पृथकीकरण र आर्थिक स्रोतहरूमा हुने सीमित पहुँचले महिलाको पूर्ण आर्थिक सशक्तिकरणमा बाधा पु¥याइरहेको छ । यी चुनौतिहरूलाई सम्बोधन गर्न तलब इक्विटीलाई प्रवद्र्धन गर्ने, महिला उद्यमीहरूलाई समर्थन गर्ने र करियरको विकासका लागि समान अवसरहरू उपलब्ध गराउने नीतिहरू लागू गर्न आवश्यक छ ।

शिक्षा र सीप विकास
विश्वव्यापी रूपमा महिलाहरूको शिक्षामा पहुँच सुधार भएको छ । जसले साक्षरता दर र उच्च शिक्षा प्राप्तिमा वृद्धि भएको छ । यद्यपि, असमानता अझै पनि अवस्थित छ, विशेष गरी किशोरीहरूको लागि सीमित शैक्षिक अवसरहरू भएका क्षेत्रहरूमा शिक्षा र सीप विकासको माध्यमबाट महिला सशक्तिकरणले उनीहरूको व्यक्तिगत सम्भावना मात्र बढाउँदैन, समुदाय र समाजलाई पनि फाइदा पु¥याउँछ ।

स्वास्थ्य र कल्याण
स्वास्थ्य सेवामा भएको सुधारले महिलाहरूको स्वास्थ्य सुधारमा विशेष योगदान पुर्याएको छ । जसमा मातृ मृत्युदर घटेको छ र प्रजनन लगायतका स्वास्थ्य सेवामा पहुँच बढेको बढे पनि महिलाहरूले लिङ्ग–आधारित हिंसा, प्रजनन स्वास्थ्य असमानता, र स्वास्थ्य सेवा स्रोतहरूमा अपर्याप्त पहुँच लगायतका स्वास्थ्य चुनौतीहरूको सामना गरिरहनुपरेको छ। यी मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्न व्यापक रुपमा सकारात्मक दृष्टिकोण चाहिन्छ । जसले महिलाहरूको स्वास्थ्य आवश्यकताहरूलाई प्राथमिकता दिन्छ र लैङ्गिक–संवेदनशील स्वास्थ्य सेवा नीतिहरूलाई बढावा दिन्छ ।

लिङ्गमा आधारित हिंसा
लिङ्गमा आधारित हिंसा विश्वव्यापी रूपमा एक व्यापक मुद्दा बनेको छ । जसले सबै उमेर, पृष्ठभूमि र सामाजिक आर्थिक स्थितिका महिलाहरूलाई असर गर्छ । लैङ्गिक–आधारित हिंसा विरुद्ध लड्ने प्रयासहरूमा मूल कारणहरूलाई सम्बोधन गर्ने, बाँचेकाहरूलाई समर्थन सेवाहरू प्रदान गर्ने र अपराधीहरूलाई जवाफदेही बनाउने व्यापक रणनीतिहरू समावेश हुनुपर्छ । सुरक्षित स्थानहरू सिर्जना गर्नु र लैङ्गिक समानताको प्रवर्द्धन गर्नु महिलाविरुद्ध हुने हिंसाको रोकथाम र उन्मूलनका लागि आवश्यक कदमहरू हुन् ।

प्रविधि र नवीनता
प्रविधिको विकासले महिला सशक्तिकरण र लैङ्गिक समानतालाई अगाडि बढाउन अभूतपूर्व अवसरहरू प्रदान गर्दछ । डिजिटल साक्षरता कार्यक्रमदेखि आर्थिक समावेशीकरणका लागि प्रविधिको प्रयोगसम्म, महिला र युवाहरुहरुको फाइदाको लागि नवप्रवर्तनको प्रयोग गर्ने अपार सम्भावना छ । यद्यपि, डिजिटल लैङ्गिक विभाजनलाई सम्बोधन गर्ने र प्राविधिक विकासका फाइदाहरू अधिकतम बनाउन प्राविधिक क्षेत्रमा महिलाहरूको अर्थपूर्ण सहभागिता सुनिश्चित गर्नु महत्त्वपूर्ण छ ।

निष्कर्ष
महिला अधिकार र लैङ्गिक समानताको विकासमा उल्लेख्य प्रगति भएको भए पनि अझै धेरै काम गर्न बाँकी छ । पूर्ण लैङ्गिक समानता हासिल गर्न सरकार, नागरिक समाज र निजी क्षेत्रलगायत समाजका सबै क्षेत्रहरूमा निरन्तर प्रयास आवश्यक छ । प्रणालीगत असमानताहरूलाई सम्बोधन गरेर, महिला सशक्तिकरणलाई प्रवद्र्धन गरेर र समावेशी नीति र अभ्यासहरूलाई बढावा दिएर, हामी एउटा यस्तो संसार सिर्जना गर्न सक्छौं जहाँ प्रत्येक महिला र युवतीहरुको आफ्नो क्षमता फस्टाउने र पूरा गर्ने अवसर पाउनेछन् । अन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवसको सम्पूर्णमा शुभकामना !
बिष्णु एकता, पोखरा

८महिलाको वर्तमान अवस्थाः प्रगति, चुनौती र अवसर८

हालैका वर्षहरूमा, समाजमा महिलाहरूको स्थितिले विभिन्न क्षेत्रमा महत्त्वपूर्ण प्रगति देखेको छ, तर पनि चुनौतीहरू जारी छन्, लैङ्गिक समानता प्रयासहरूको लागि जारी आवश्यकतालाई हाइलाइट गर्दै। राजनीतिदेखि व्यवसायसम्म, शिक्षादेखि स्वास्थ्य सेवासम्म महिलाले फड्को मारेको छ, तर पनि विभेदले पूर्ण लैङ्गिक समानतालाई बाधा पुर्याइरहेको छ। महिलाको वर्तमान स्थिति, प्रगतिलाई स्वीकार गर्दै, चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्दै र थप प्रगतिका लागि अवसरहरूको पहिचान गरौं।

८१) राजनीतिक प्रतिनिधित्वः८
राजनीतिमा महिला प्रतिनिधित्वले धेरै देशहरूमा उल्लेखनीय प्रगति देखेको छ। धेरै महिलाहरूले नेतृत्वको भूमिका ग्रहण गर्दै, अवरोधहरू तोड्दै, र लैङ्गिक समावेशी नीतिहरूको वकालत गरिरहेका छन्। यद्यपि, यी उपलब्धिहरूका बाबजुद पनि विश्वभरका राजनीतिक निर्णय गर्ने निकायहरूमा महिलाहरूको प्रतिनिधित्व कम छ। यस खाडललाई बन्द गर्नका लागि प्रणालीगत अवरोधहरू हटाउन, महिला नेतृत्वको प्रवर्द्धन गर्न र राजनीतिक सहभागितामा समान पहुँच सुनिश्चित गर्न ठोस प्रयासहरू आवश्यक पर्दछ।

८२) आर्थिक सशक्तिकरणः८
आर्थिक वृद्धि र विकासमा योगदान पुर्याउँदै विगतका वर्षहरूमा श्रमशक्तिमा महिलाको सहभागिता उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ। यद्यपि, लैङ्गिक तलब अन्तर, पेशागत पृथकीकरण र आर्थिक स्रोतहरूमा सीमित पहुँचले महिलाको पूर्ण आर्थिक सशक्तिकरणमा बाधा पु¥याउँछ। यी चुनौतिहरूलाई सम्बोधन गर्न तलब इक्विटीलाई प्रवर्द्धन गर्ने, महिला उद्यमीहरूलाई समर्थन गर्ने र करियरको विकासका लागि समान अवसरहरू उपलब्ध गराउने नीतिहरू लागू गर्न आवश्यक छ।
८३) शिक्षा र सीप विकासः८
विश्वव्यापी रूपमा महिलाहरूको शिक्षामा पहुँच सुधार भएको छ, जसले साक्षरता दर र उच्च शिक्षा प्राप्तिमा वृद्धि भएको छ। यद्यपि, असमानता अझै पनि अवस्थित छ, विशेष गरी किशोरीहरूको लागि सीमित शैक्षिक अवसरहरू भएका क्षेत्रहरूमा शिक्षा र सीप विकासको माध्यमबाट महिला सशक्तिकरणले उनीहरूको व्यक्तिगत सम्भावना मात्र बढाउँदैन तर समुदाय र समाजलाई पनि फाइदा पु¥याउँछ।

८४) स्वास्थ्य र कल्याणः८
स्वास्थ्य सेवामा भएको सुधारले महिलाहरूको लागि राम्रो स्वास्थ्य परिणामहरू निम्त्याएको छ, जसमा मातृ मृत्युदर घटेको छ र प्रजनन स्वास्थ्य सेवाहरूमा पहुँच बढेको छ। यद्यपि, महिलाहरूले लिंग–आधारित हिंसा, प्रजनन स्वास्थ्य असमानता, र स्वास्थ्य सेवा स्रोतहरूमा अपर्याप्त पहुँच लगायतका अनौठो स्वास्थ्य चुनौतीहरूको सामना गरिरहनुपरेको छ। यी मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्न व्यापक दृष्टिकोण चाहिन्छ जसले महिलाहरूको स्वास्थ्य आवश्यकताहरूलाई प्राथमिकता दिन्छ र लैङ्गिक–संवेदनशील स्वास्थ्य सेवा नीतिहरूलाई बढावा दिन्छ।

८५) लिङ्गमा आधारित हिंसाः८
लिङ्गमा आधारित हिंसा विश्वव्यापी रूपमा एक व्यापक मुद्दा बनेको छ, जसले सबै उमेर, पृष्ठभूमि र सामाजिक आर्थिक स्थितिका महिलाहरूलाई असर गर्छ। लैङ्गिक–आधारित हिंसा विरुद्ध लड्ने प्रयासहरूमा मूल कारणहरूलाई सम्बोधन गर्ने, बाँचेकाहरूलाई समर्थन सेवाहरू प्रदान गर्ने, र अपराधीहरूलाई जवाफदेही बनाउने व्यापक रणनीतिहरू समावेश हुनुपर्छ। सुरक्षित स्थानहरू सिर्जना गर्नु र लैङ्गिक समानताको प्रवर्द्धन गर्नु महिला विरुद्ध हुने हिंसाको रोकथाम र उन्मूलनका लागि आवश्यक कदमहरू हुन्।

८६) प्रविधि र नवीनताः८
प्रविधिको विकासले महिला सशक्तिकरण र लैङ्गिक समानतालाई अगाडि बढाउन अभूतपूर्व अवसरहरू प्रदान गर्दछ। डिजिटल साक्षरता कार्यक्रमदेखि आर्थिक समावेशीकरणका लागि प्रविधिको प्रयोगसम्म, महिला र केटीहरूको फाइदाको लागि नवप्रवर्तनको प्रयोग गर्ने अपार सम्भावना छ। यद्यपि, डिजिटल लैङ्गिक विभाजनलाई सम्बोधन गर्ने र प्राविधिक विकासका फाइदाहरू अधिकतम बनाउन प्राविधिक क्षेत्रमा महिलाहरूको अर्थपूर्ण सहभागिता सुनिश्चित गर्नु महत्त्वपूर्ण छ।

८निष्कर्षः८
महिला अधिकार र लैङ्गिक समानताको विकासमा उल्लेख्य प्रगति भएको भए पनि अझै धेरै काम गर्न बाँकी छ। पूर्ण लैङ्गिक समानता हासिल गर्न सरकार, नागरिक समाज र निजी क्षेत्रलगायत समाजका सबै क्षेत्रहरूमा निरन्तर प्रयास आवश्यक छ। प्रणालीगत असमानताहरूलाई सम्बोधन गरेर, महिला सशक्तिकरणलाई प्रवर्द्धन गरेर, र समावेशी नीति र अभ्यासहरूलाई बढावा दिएर, हामी एउटा यस्तो संसार सिर्जना गर्न सक्छौं जहाँ प्रत्येक महिला र केटीले आफ्नो क्षमतालाई फस्टाउने र पूरा गर्ने अवसर पाउनेछन्। अन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवसको सम्पूर्णमा शुभकामना! – बिष्णु एकता
द्यष्कजलग
द्यष्कजलग भ्पबतब
बैनि नमस्कार, नारी दिवसको उपलक्षयमा यो लेख राखी दिनोस् है सम्भव भए। नारी दिवसको शुभकमना बैनि
द्दःद्दढ एः
द्यष्कजलग
द्यष्कजलग भ्पबतब

पी रूपमा महिलाहरूको शिक्षामा पहुँच सुधार भएको छ, जसले साक्षरता दर र उच्च शिक्षा प्राप्तिमा वृद्धि भएको छ। यद्यपि, असमानता अझै पनि अवस्थित छ, विशेष गरी किशोरीहरूको लागि सीमित शैक्षिक अवसरहरू भएका क्षेत्रहरूमा शिक्षा र सीप विकासको माध्यमबाट महिला सशक्तिकरणले उनीहरूको व्यक्तिगत सम्भावना मात्र बढाउँदैन तर समुदाय र समाजलाई पनि फाइदा पु¥याउँछ।

८४) स्वास्थ्य र कल्याणः८
स्वास्थ्य सेवामा भएको सुधारले महिलाहरूको लागि राम्रो स्वास्थ्य परिणामहरू निम्त्याएको छ, जसमा मातृ मृत्युदर घटेको छ र प्रजनन स्वास्थ्य सेवाहरूमा पहुँच बढेको छ। यद्यपि, महिलाहरूले लिंग–आधारित हिंसा, प्रजनन स्वास्थ्य असमानता, र स्वास्थ्य सेवा स्रोतहरूमा अपर्याप्त पहुँच लगायतका अनौठो स्वास्थ्य चुनौतीहरूको सामना गरिरहनुपरेको छ। यी मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्न व्यापक दृष्टिकोण चाहिन्छ जसले महिलाहरूको स्वास्थ्य आवश्यकताहरूलाई प्राथमिकता दिन्छ र लैङ्गिक–संवेदनशील स्वास्थ्य सेवा नीतिहरूलाई बढावा दिन्छ।

८५) लिङ्गमा आधारित हिंसाः८
लिङ्गमा आधारित हिंसा विश्वव्यापी रूपमा एक व्यापक मुद्दा बनेको छ, जसले सबै उमेर, पृष्ठभूमि र सामाजिक आर्थिक स्थितिका महिलाहरूलाई असर गर्छ। लैङ्गिक–आधारित हिंसा विरुद्ध लड्ने प्रयासहरूमा मूल कारणहरूलाई सम्बोधन गर्ने, बाँचेकाहरूलाई समर्थन सेवाहरू प्रदान गर्ने, र अपराधीहरूलाई जवाफदेही बनाउने व्यापक रणनीतिहरू समावेश हुनुपर्छ। सुरक्षित स्थानहरू सिर्जना गर्नु र लैङ्गिक समानताको प्रवर्द्धन गर्नु महिला विरुद्ध हुने हिंसाको रोकथाम र उन्मूलनका लागि आवश्यक कदमहरू हुन्।

८६) प्रविधि र नवीनताः८
प्रविधिको विकासले महिला सशक्तिकरण र लैङ्गिक समानतालाई अगाडि बढाउन अभूतपूर्व अवसरहरू प्रदान गर्दछ। डिजिटल साक्षरता कार्यक्रमदेखि आर्थिक समावेशीकरणका लागि प्रविधिको प्रयोगसम्म, महिला र केटीहरूको फाइदाको लागि नवप्रवर्तनको प्रयोग गर्ने अपार सम्भावना छ। यद्यपि, डिजिटल लैङ्गिक विभाजनलाई सम्बोधन गर्ने र प्राविधिक विकासका फाइदाहरू अधिकतम बनाउन प्राविधिक क्षेत्रमा महिलाहरूको अर्थपूर्ण सहभागिता सुनिश्चित गर्नु महत्त्वपूर्ण छ।

८निष्कर्षः८
महिला अधिकार र लैङ्गिक समानताको विकासमा उल्लेख्य प्रगति भएको भए पनि अझै धेरै काम गर्न बाँकी छ। पूर्ण लैङ्गिक समानता हासिल गर्न सरकार, नागरिक समाज र निजी क्षेत्रलगायत समाजका सबै क्षेत्रहरूमा निरन्तर प्रयास आवश्यक छ। प्रणालीगत असमानताहरूलाई सम्बोधन गरेर, महिला सशक्तिकरणलाई प्रवर्द्धन गरेर, र समावेशी नीति र अभ्यासहरूलाई बढावा दिएर, हामी एउटा यस्तो संसार सिर्जना गर्न सक्छौं जहाँ प्रत्येक महिला र केटीले आफ्नो क्षमतालाई फस्टाउने र पूरा गर्ने अवसर पाउनेछन्। अन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवसको सम्पूर्णमा शुभकामना! – बिष्णु एकता
द्यष्कजलग
द्यष्कजलग भ्पबतब
बैनि नमस्कार, नारी दिवसको उपलक्षयमा यो लेख राखी दिनोस् है सम्भव भए। नारी दिवसको शुभकमना बैनि