हामी सबैकाे संसारन्यूज

गण्डकी । दसैँलगत्तै बसातका कारण दुई–तीन दिन मौसम प्रतिकूल भए पनि त्यसयता गण्डकी प्रदेशभित्रका पदमार्गहरूमा चहलपहल बढेको छ । बर्सातले केही ‘बुकिङ’हरू रद्द भए पनि अहिले अधिकांश पदमार्गहरूमा स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटक देखिन थालेका छन् ।

उत्तरतर्फ हिमालहरू खुलिसकेका छन् । यहाँका प्राकृतिक सौन्दर्यहरू पर्यटकको स्वागतको पर्खाइमा बसेजस्तै देखिन्छन् । दसैँ र तिहारको बीचमा अधिकांश शैक्षिक संस्थाहरू बिदा भएका कारण पछिल्ला दिनमा आन्तरिक पर्यटकको पदयात्रा गर्ने क्रम बढेको छ ।

तराईको नवलपुरदेखि हिमालपारिको जिल्ला मुस्ताङको लोमान्थाङ र मनाङसम्म समेटिएको गण्डकी प्रदेश पदयात्रा पर्यटनका लागि आकर्षक गन्तव्य हो । यहाँका अन्नपूर्ण चक्रीय पदमार्ग, धवलागिरि पदमार्ग, मर्दी हिमाल पदमार्ग, गुरुङ सम्पदा पदमार्ग, सहस्राब्दी पदमार्ग (मिलेनियम ट्रेक) लगायत लामा र छोटा गरी धेरै पदमार्ग रहेका छन् ।

प्रदेशभित्रका सबै पदमार्ग पदयात्राका लागि सुरक्षित रहेको र पर्यटकको आगमन बढेको ट्रेकिङ एजेन्सिज एसोसिएसन अफ नेपाल (टान) गण्डकीका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद आचार्यले बताए । “गण्डकी प्रदेशभित्रका सबै पदमार्ग खुलिसकेका छन्,” उनले भने, “सबै पदमार्ग पदयात्राका लागि सुरक्षित छन् । अहिले यहाँका पर्यटकीयस्थल र व्यवसायीहरू पर्यटक स्वागतको पर्खाइमा छन् ।”

नेपाल पर्यटन बोर्डको आयोजनामा हालै फ्रान्समा भएको प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रममा नेपालका पदमार्गहरू सुरक्षित रहेको सन्देश प्रवाह गरिएको आचार्यले जानकारी दिए । उनका अनुसार अन्नपूर्ण चक्रीय पदमार्गदेखि धवलागिरि पदमार्गलगायत प्रदेशभित्रका सबै पदमार्ग पर्यटक स्वागतको पर्खाइमा छन् ।

विश्वका १० उत्कृष्ट पदमार्गमध्ये पर्ने अन्नपूर्ण चक्रीय पदमार्गसहित यस क्षेत्रका अन्य पदमार्गहरू पनि पर्यटकले रुचाएका छन् । अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना (एक्याप) अन्तर्गत रहेको अन्नपूर्ण क्षेत्रमा पदयात्रीको आगमन बढिरहेको एक्यापका प्रमुख रबिन कडरियाले बताए । उनका अनुसार चक्रीय पदमार्गअन्तर्गत अधिकांश स्थानमा सुविधासहितका खानेबस्ने होटेल सञ्चालनमा आएका छन् ।

चार दशकअघि अन्नपूर्ण आधार शिविर पदमार्गमा यात्रुहरू भेडीगोठ र स्थानीयवासीका झुपडीमा बस्ने गर्थे । अहिले भने त्यहाँ सुविधासम्पन्न होटेल बनेका कारण पदयात्रीहरू सहज रूपमा यात्रा गर्न सक्ने भएका छन् । छोम्रोङ पर्यटन व्यवसायी समितिका सचिव दिलीप गुरुङले पछिल्ला दिनमा पर्यटक आगमन बढेको बताए । उनले आफूहरू पर्यटक स्वागतका लागि तयारी अवस्थामा रहेको जानकारी दिए ।

एक्यापले २०४३ सालदेखि संरक्षण गर्दै आएको यस क्षेत्रमा मापदण्डअनुसार हरेक होटलमा छवटा दरका १५६ कोठा मात्रै रहेका छन् । सन् १९५० मा फ्रान्सेली नागरिक मौरिस हर्जोगको टोलीले अन्नपूर्ण प्रथम हिमाल आरोहण गरी विश्व कीर्तिमान राखेपछि अन्नपूर्ण क्षेत्र विश्व चर्चामा आएको हो ।

समुद्री सतहबाट आठ हजार ९१ मिटर उचाइको अन्नपूर्ण प्रथम आरोहणपछि सन् १९५३ मा तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा र एडमन्ड हिलारीले सगरमाथा आरोहण गरेका थिए । त्यसपछि सन् १९६६ मा विश्वप्रसिद्ध पदयात्री एरिक सिप्टनले चार हजार १३० मिटर उचाइको अन्नपूर्ण आधार शिविर पदयात्रा गरेका थिए । त्यसयता अन्नपूर्ण क्षेत्र क्रमशः आकर्षक पदयात्रा गन्तव्य बन्दै गएको छ ।

अन्नपूर्ण चक्रीय पदमार्ग, आधार शिविर पदमार्ग, घारेपानी पदमार्ग, मर्दी हिमाल पदमार्ग, सिक्लेस, कपुचे, नर्थ अन्नपूर्ण पदमार्ग लगायत अन्य पदमार्ग रहेको एक्यापका प्रमुख कडरियाले जानकारी दिए । उनका अनुसार मर्दी हिमाल पदमार्ग छोटो समयमा हिमाल नजिकबाट अवलोकन गर्न सकिने पदमार्गका रूपमा लोकप्रिय बन्दै गएको छ ।

गुराँस फुल्ने जंगल, चराचुरुङ्गीको आवाज र रमणीय दृश्यसहितको मर्दी पदमार्ग सबै उमेर समूहका लागि उपयुक्त रहेको उनले बताए । यो पदमार्गबाट माछापुच्छ्रे, मर्दी, अन्नपूर्ण साउथ, गङ्गापूर्णलगायत हिमाल एकैसाथ अवलोकन गर्न सकिन्छ ।

पोखराबाट दुई दिनमा पुगिने मर्दी पदमार्ग छोटो दूरीको पदयात्रा गर्न चाहनेका लागि आकर्षक गन्तव्य बनेको छ । यहाँबाट अन्नपूर्ण, धवलागिरि, माछापुच्छ्रे, मनास्लु लगायतका हिमाल देख्न सकिन्छ । कास्कीको काँडेबाट प्रारम्भ हुने पदमार्ग अष्ट्रेलियन क्याम्प, पोथना, प्रितम देउराली, फोरेष्ट क्याम्प, लो क्याम्प, बादलडाँडा हुँदै मर्दी हाइक्याम्पसम्म पुग्छ । यी सबै स्थानमा होटेल सञ्चालनमा छन् ।

मर्दी हाइक्याम्प (३,५५० मिटर)बाट दुई घण्टामा चार हजार २०० मिटरको ‘भ्यू प्वाइन्ट’ र त्यसपछि दुई घण्टामा चार हजार ५०० मिटर उचाइको मर्दी आधार शिविर पुग्न सकिन्छ । फर्कँदा माछापुच्छ्रे गाउँपालिकाको सिदिङबाट झण्डै दुई घण्टामा पोखरा पुग्न सकिने बताइएको छ ।

गण्डकी प्रदेशको धवलागिरि पदमार्ग पनि महत्वपूर्ण पदमार्ग हो । टान गण्डकीका अध्यक्ष आचार्यका अनुसार करिब १८ देखि २१ दिनसम्मको पदयात्रा हुने यस पदमार्गमा अधिकांश स्थानमा होटेल नभएकाले क्याम्पिङ गर्नुपर्ने हुन्छ ।

हाल जथाभावी बाटो खन्ने नाममा विभिन्न पदमार्ग छोटिँदै गए पनि गुरुङ पर्यटन व्यवसायी सङ्घ गण्डकीको पहलमा कास्कीको मादी गाउँपालिकादेखि मनाङको तिमाङसम्म जोडिने गुरुङ सम्पदा पदमार्गलाई प्रवद्र्धनात्मक रूपमा अघि बढाइएको छ ।

गुरुङ पर्यटन व्यवसायी सङ्घ गण्डकीका संस्थापक अध्यक्ष तथा गुरुङ सम्पदा पदमार्ग कार्यक्रमका संयोजक बोरबजङ्ग गुरुङले यो पदमार्गमा परापूर्वकालमा भोटमा नुन लिन जाने र भेडीगोठ जाने पुराना बाटाहरू समेटिएको बताए । उनका अनुसार अध्ययनका क्रममा एक दर्जनभन्दा बढी सहायक पदमार्ग पनि पहिचान गरिएको छ । यी पदमार्गहरूमा पर्यटकले पाँचदेखि १० दिनसम्म यात्रा गर्न सक्ने उनले बताए ।

यो पदमार्ग पोखराबाट मादी गाउँपालिकाको सिक्लेसबाट सुरु भई कफुचे, कोरी हुँदै ताङतिङ, क्रपु डाँडा, तप्रो, दूधपोखरी हुँदै मनाङको तिमाङसम्म पुग्छ । यस क्षेत्रमा ‘टी–हाउस’ र अन्य पूर्वाधार विकासको आवश्यकता रहेको बताउँदै गुरुङले त्यसका लागि तयारी भइरहेको बताए ।

यो पदमार्ग क्षेत्रको धार्मिक महत्व पनि उल्लेखनीय छ । यहाँ पर्ने चार हजार ५८५ मिटर उचाइको दूधपोखरी धार्मिक तीर्थस्थल हो । पदयात्रा क्रममा प्रशस्त खोला, पोखरी, खर्क र पाटनहरू पार गर्दै अन्नपूर्ण, माछापुच्छ्रे, लमजुङ, हिमलुङ, गणेश, हिमालचुली र मनास्लुजस्ता हिमशृङ्खला नजिकबाट हेर्न सकिन्छ ।

गण्डकी प्रदेशमा उत्तरी भेगका साथै नेपालको एकमात्र मध्यपहाडी सहस्राब्दी पदमार्ग (मिलेनियम ट्रेक) पनि अवस्थित छ । तनहुँको दुलेगौडाबाट स्याङ्जाको रामबाछा जोडिने यो पदमार्ग २०५६ सालदेखि सञ्चालनमा आएको हो । केही समय सुस्ताएको यो पदमार्ग पछिल्ला वर्षमा पुनः सक्रिय बनेको मिलेनियम ट्रेक व्यवस्थापन समितिका महासचिव हर्क गुरुङले बताए ।

उनका अनुसार पछिल्ला वर्षमा स्वदेशी र विदेशी दुवै पर्यटकको आगमन बढ्दै गएको छ । पहिलोपटक आर्थिक वर्ष २०६४÷६५ मा नक्साङ्कन गरिएको यो पदमार्ग समुद्री सतहबाट ४२० मिटरदेखि १,७१५ मिटर उचाइमा फैलिएको छ । पछिल्ला वर्षमा दोस्रो नक्साङ्कनमार्फत पोखराको केही भूभाग पनि यस पदमार्गमा समेटिएको छ ।

उच्च पहाडमा जान नसक्ने तर पदयात्रा गर्न चाहनेका लागि यो पदमार्ग उपयुक्त मानिएको छ । पछिल्ला वर्षमा यहाँ पर्यटक लक्षित घरबास सञ्चालनमा आएका छन् । मिलेनियम भैँसेगौडा सामुदायिक घरबास सञ्चालक समितिका अध्यक्ष बालकुमार गुरुङले यो पदमार्गमा घरबासको संख्या बढ्दै गएको बताए ।

पूरा पदयात्रा गर्न एक हप्ता लाग्ने भए पनि छोटो दूरीका हाइकिङका लागि पनि यो लोकप्रिय गन्तव्य बन्दै गएको गुरुङले बताए । करिब ७२ किलोमिटर लम्बाइको यो पदमार्ग चरा पर्यटनका लागि पनि उपयुक्त रहेको उनको भनाइ छ ।

महासचिव गुरुङका अनुसार दुलेगौँडाबाट सहस्राब्दी पदमार्ग सुरु गर्ने पर्यटक गाछेपानीस्थित रकगार्डेन हुँदै यात्रा प्रारम्भ गर्छन् । पदमार्गमा पर्ने धार्मिक स्थल च्यवनधाम, ढोरबाराही मन्दिर, ढोर मूलकोट दरबार लगायत आकर्षणका केन्द्र हुन् । उनका अनुसार पदयात्रीहरूले हिमाली दृश्यसहित रजस्थल, काल्खु, राइपुर, भैँसेगौँडा, सिङ्गारकोट हुँदै रामबाछा पुगेर पोखरा फर्किन्छन् । अहिले पदयात्राको याम सुरु भएसँगै यहाँका पर्यटन व्यवसायी पर्यटक स्वागतका तयारीमा छन् ।