काठमाडौं । युक्रेन युद्ध र मन्दीको खतरा बढ्दै गएपछि अमेरिकाभित्र थप समस्या देखिन थालेको छ । अमेरिकाका रणनीतिक विज्ञहरूले युक्रेन युद्ध लम्बिए बाइडेन प्रशासनका लागि ठूलो अपमान हुने भविष्यवाणी गरेका छन् । गत वर्ष अगस्टमा अफगानिस्तानमा अमेरिकाले जुन अपमानको सामना गर्नुपरेको थियो, अहिले युक्रेनमा पनि त्यस्तै अवस्था देखिएको छ । अर्कोतर्फ, बढ्दो मुद्रास्फीति र बढ्दो ब्याजदरका कारण अमेरिकी अर्थतन्त्र मन्दीमा जाने डर पनि गहिरिँदै गएको छ ।
युक्रेन युद्धको शुरुवाती दिनमा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई सत्ताबाटै हटाइदिने चेतावनी दिएका थिए । उनले पश्चिमी प्रतिबन्धका कारण रुसी अर्थतन्त्रको आकार आधा हुने घोषणा गरेका थिए । तर अहिले यी दुवै कुरा निराधार देखिन्छन् । रणनीतिक विज्ञहरूका अनुसार अमेरिकाले न रुसी अर्थतन्त्रलाई पूर्ण रूपमा क्षति पुर्याउन सकेको छ न त रुसलाई विश्वमा एक्लो पार्न सफल भएको छ ।
फिनल्याण्डमा गरिएको एक अध्ययनले युद्धपछिको पहिलो सय दिनमा रुसलाई ऊर्जा निर्यातले ९३ अर्ब युरो कमाएको खुलासा गरेको छ । यसले रुसको मुद्रा रूबललाई अभूतपूर्व रूपमा बलियो बनायो। उही समयमा, दुई ठूला देशहरू भारत र चीन पश्चिमी प्रतिबन्धहरूको हिस्सा हुन अस्वीकार गरे। रिपोर्टका अनुसार रुसले यी दुई देशलाई अन्तर्राष्ट्रिय मूल्यको तुलनामा प्रति ब्यारेल ३० देखि ४० डलरको छुटमा कच्चा तेल दिइरहेको छ ।
अर्कोतर्फ, युरोप र अमेरिकामा मुद्रास्फीतिको प्रमुख कारण नै तेल र ग्यासको मूल्य बनेको छ। एसिया टाइम्सको विश्लेषण अनुसार मुद्रास्फीति हुनुमा ७० प्रतिशत कारण तेल र ग्यास नै रहेको छ । अर्थशास्त्री डेभिड पी गोल्डम्यानका अनुसार यस वर्षको पहिलो त्रैमासिकमा अमेरिकी जीडीपी १.९ प्रतिशतले घटेको छ । अमेरिकाको वाणिज्य विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कका अनुसार मुलुक मन्दीको चपेटामा पर्दै गएको छ ।
अमेरिकाका साझेदार मुलुक पनि संकटमा
युक्रेन युद्धले अहिले अमेरिका मात्रै होइन अमेरिकाका सबै साझेदार मुलुक समस्यामा पुगेका छन् । विश्लेषकहरूका अनुसार युक्रेन युद्धले सबै जि–७ सदस्य राष्ट्रहरूमा धेरै नराम्रो प्रभाव पारेको छ। यी सबै देशहरू मन्दीको चरम अवस्थामा पुगेका छन् ।
जापानको मुद्रा येनको मूल्यमा आएको गिरावटका कारण जापानी सरकारमाथिको ऋणको मात्रा कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको २७० प्रतिशत पुगेको छ । इटालीमा ऋण संकटले गम्भीर रुप लिइरहेको छ ।
युरोपेली केन्द्रीय बैंकको गत जुन १५ मा भएको बैठकमा इयू सदस्य राष्ट्रहरूले गहिरो ऋण संकटसँग लड्न संकल्प गरेका थिए । तर, बैंकले यो कसरी गर्ने भन्ने बारे भने केही निष्कर्ष निकाल्न सकेको छैन ।
युद्ध अन्त्य गर्न उपाय खोज्दै
बढ्दो आर्थिक संकटका कारण अमेरिका र युरोपेली देशहरु विकल्पको खोजीमा लागेका छन् । विज्ञहरूका अनुसार अमेरिका र युरोपेली देशहरू अहिले युक्रेन युद्ध अन्त्यकै उपाय खोजिरहेका छन् ।
यस सन्दर्भमा, जुन १४ मा अमेरिकी रक्षा उपमन्त्री कोलिन एच काहलको भनाइलाई महत्त्वपूर्ण मानिएको छ । उनले युक्रेनलाई रुससँग कुन शर्तमा वार्ता गर्ने भन्ने कुरा सुझाउने बताएका थिए ।
फ्रान्स, जर्मनी र इटालीका नेताहरुको एकैसाथ युक्रेन भ्रमणलाई पनि यसै सन्दर्भमा हेरिएको छ । विश्लेषकहरूका अनुसार अमेरिका र उसका सहयोगीहरूले युद्धको छिट्टै अन्त्य गर्न चाहन्छन्, जसले गर्दा उनीहरू आफ्नो आर्थिक संकटमा ध्यान केन्द्रित गर्न सक्छन् । एजेन्सीहरुको सहयोगमा
